Aan demissionair minister Wopke Hoekstra (Financiën) is als baas van de Belastingdienst een boete van 2,75 miljoen euro opgelegd. De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) besloot hiertoe omdat de fiscus jarenlang de (dubbele) nationaliteit van aanvragers van kinderopvangtoeslag ‘onbehoorlijk’ heeft verwerkt. De afdeling Toeslagen wordt een discriminerende en onrechtmatige werkwijze verweten.
De AP constateert ernstige overtredingen van de privacywet. Volgens AP-voorzitter Aleid Wolfsen, is het bij Toeslagen ‘vreselijk misgegaan’.
De Belastingdienst had de gegevens over de dubbele nationaliteit van Nederlanders al in januari 2014 moeten wissen. De dubbele nationaliteit van Nederlanders speelt geen rol bij het beoordelen van een aanvraag voor kinderopvangtoeslag. Toch bewaarde en gebruikte de Belastingdienst deze gegevens. In mei 2018 stond in totaal van nog 1,4 miljoen mensen de dubbele nationaliteit geregistreerd in systemen van de Belastingdienst.
Daarnaast verwerkte de Belastingdienst de nationaliteit van aanvragers om georganiseerde fraude te bestrijden. Terwijl de gegevens hiervoor niet noodzakelijk waren. Tot slot gebruikte de Belastingdienst de nationaliteit van aanvragers als een indicator (wel/niet Nederlander) in een systeem dat automatisch bepaalde aanvragen als risicovol aanwees. Ook voor dit doel waren deze gegevens niet noodzakelijk. In alle gevallen – aanvragen beoordelen, fraude bestrijden en het risicosysteem - is de verwerking daarom onrechtmatig en dus verboden.
Door gegevens over nationaliteit onnodig op te nemen in allerlei systemen, handelde de Belastingdienst discriminerend, aldus de AP. Voor het recht op kinderopvangtoeslag maakt het namelijk niet uit welke nationaliteit iemand heeft, alleen of diegene rechtmatig in Nederland verblijft. Door de discriminerende verwerking van nationaliteit is volgens de AVG de verwerking ook onbehoorlijk. Want, zo stelt de wet, een verwerking mag geen inbreuk maken op fundamentele rechten. Zoals het recht niet gediscrimineerd te worden.
De Belastingdienst kan nog in bezwaar gaan tegen de boete van de AP.
Lees ook