De eerste analyse van de storing door NS wijst uit dat een cruciale component in het it-systeem niet goed heeft gewerkt. Onder normale omstandigheden is terug te vallen op een backup, waarna deze systemen blijven functioneren. Deze backup werkte evenwel niet naar behoren. Naar de reden zal grondig onderzoek worden gedaan.
Dit meldt staatssecretaris Vivianne Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat). Ze gaat daarbij in op de storing in de it-systemen van NS, waardoor zondag urenlang het treinverkeer op het hoofdrailnet platlag. Gelet op de langdurige en landelijke impact van deze storing en de mate waarin een beroep is gedaan op de zelfredzaamheid van de reiziger, acht Heijnen de prestaties van NS onder de maat.
Ze vindt het belangrijk dat deze grootschalige verstoring grondig door een onafhankelijk bureau wordt geëvalueerd. Belangrijk aandachtspunt is het niet naar behoren functioneren van het backupsysteem. Ook wordt gekeken naar de snelheid van het herstel van de dienstregeling na het herstel van de storing.
Bijsturing
De storing die in de loop van de ochtend optrad, betrof de planningsystemen van NS voor materieel en personeel (en de bijsturing hiervan) en voor reisinformatie. Dit systeem is volgens NS essentieel om verantwoord en volgens dienstregeling te rijden, zeker als zich ongeplande wijzigingen of verstoringen in de dienstregeling voordoen. NS achtte het doorrijden hierdoor niet mogelijk dan wel verantwoord. NS heeft om deze reden de dienstregeling gecontroleerd stilgelegd en de treinen naar het eerstvolgende station laten rijden.
De eerste verwachting van NS was dat de verstoorde situatie tot circa 17:00 uur zou duren. Later is dit bijgesteld naar 20:00 uur. In aanloop naar de opstart bleek dat het voor NS niet meer mogelijk was om zondagavond nog treinen te laten rijden. Hoewel de it-systemen in de avond weer functioneerden, was de informatie in de betreffende systemen niet actueel. Zowel personeel als materieel stond niet op de voor herstart juiste plek, aldus NS. Om deze reden besloot NS de herstart van de treindienst uit te stellen naar maandagochtend.
Tweede Kamer over NS-storing [UPDATE]
Ook de cyberweerbaarheid wordt meegenomen in het onafhankelijke onderzoek dat NS laat doen naar de ernstige storing van afgelopen zondag.
Staatsecretaris Vivianne Heijnen dringt er bij de NS-top op aan ook meer in het algemeen te onderzoeken hoe kwetsbaar de ict van NS is. Zij wil ook nadrukkelijk betrokken zijn bij de formulering van de vragen waarop een onafhankelijk bureau antwoord moet vinden.
Dit bleek vanmiddag tijdens het mondeling vragenuurtje in de Tweede Kamer. SP-kamerlid Mahir Alkaya en Christen Unie-kamerlid Stieneke van der Graaf vroegen zich af of NS niet te sterk is geautomatiseerd. De CU vreest dat NS hierdoor extra kwetsbaar is geworden.
Alkaya en Songul Mutluer (PvdA) vonden ook dat de NS-leiding in dit soort situaties meer moet luisteren naar de werkvloer. Van machinisten kwamen geluiden dat een aantal treinen best kon rijden. Volgens hen was het helemaal niet nodig al het treinverkeer van NS stil te leggen omdat het systeem dat de actuele planningen maakt voor materieel en personeel plat lag. De seinen deden het namelijk wel.
Chris Stoffer (SGP) die overigens niet rouwig was over het feit dat zondag geen treinen reden, vroeg zich af of niet beter kan worden overgegaan op regionale it-systemen. Dit voorkomt dat met een it-probleem het hele land plat gaat.
Fahid Minhas (VVD) was geschrokken dat ook het communicatiesysteem van NS op de stations eruit lag. Hij vroeg de staatssecretaris ervoor kan zorgen dat het beheer van dit systeem wordt overgedragen van NS Reizigers naar ProRail. Maar Heijnen betwijfelt of op basis van een enkel (ernstig) incident het hele systeem moet veranderen.
De staatssecretaris ziet vooralsnog geen verband tussen de storing en het gebrek aan verkeersleiders bij Prorail. Ook heeft ze geen aanwijzingen dat de storing het gevolg is van een hack vanuit Rusland.
Lees ook