Aandeelhouders zetten CAO-onderhandelingen onder druk

De cao-onderhandelingen bij grote ict-dienstverleners verlopen stroef. Bonden pleiten voor bedrijfs- of sectorbrede salarisgroei en winstuitkering. Werkgevers zien onder druk van aandeelhouders meer in variabele loonstijgingen en bonussen op prestatiebasis naar Amerikaanse model.

Vastgelopen cao-onderhandelingen bij Atos Origin, gestaakte onderhandelingen over het sociaal plan bij HP en stroeve cao-onderhandelingen bij Getronics. "Onder druk van aandeelhouders zetten werkgevers steeds vaker in op variabele salarissen en persoonlijke winstpremies naar prestatie", zegt Henk van de Weerdt, voorzitter van de ondernemingsraad bij HP. Hij ziet dat binnen zijn bedrijf de nadruk steeds meer komt te liggen op aandeelhouderswaarde. "De bedrijfstop zet steeds meer in op individuele beloning in plaats van een collectieve afspraak over salarissen", aldus Van de Weerdt.

De cao-onderhandelingen bij Atos Origin zijn om dezelfde reden vastgelopen. De bonden eisen een algemene loonsverhoging van 3,5 procent, terwijl de werkgever liever variabel beloont. De werkgever zegt met de variabele beloning beter grip te kunnen houden op de concurrentiepositie bij zeer competitieve bedrijfsonderdelen.

Van Weerdt:  "De ontwikkeling dat steeds meer werkgevers variabel gaan belonen is ingegeven door Amerikaanse bedrijven. Die hebben er namelijk een hekel aan om iedereen ‘zomaar' een loonsverhoging te geven. De Amerikaanse bedrijven koppelen de beloning altijd aan een prestatienorm en willen geen bedrijfsbrede afspraken maken, want op het moment dat het minder goed gaat met een bedrijf en er zijn afspraken gemaakt over vaste bedrijfsbrede loonsverhoging gaat dat ten koste van de aandeelhouderswaarde." Bij HP werd de vaste jaarlijkse winstuitkering  geschrapt voor een variabele bonus op basis van prestatie. Een afdeling krijgt een vast budget dat door de manager wordt verdeeld onder zijn werknemers.

Slechte vooruitzichten

Volgens Marcel Warmerdam, Research Director, European IT Markets bij IDC, maken sombere economische verwachtingen zoals dalend consumenten-, producenten-vertrouwen en het terugschroeven van investeringen de kloof tussen de bonden en werkgevers groter. "2007 was een erg goed jaar voor grote ict-bedrijven. Werknemers hebben in 2007 hard gewerkt en willen daarvoor beloond worden. Ze willen dat terugzien in hogere bonussen of een hoger salaris." Warmerdam wijst erop dat de verwachtingen voor 2008 somberder zijn, "Dat geldt voor de hele economie en dat zijn we ook terug in de ict." Volgens Warmerdam staat de eis van de werknemers lijnrecht tegenover de belangen van de werkgever die uit angst voor de onzekere toekomst de hand liever op de knip houdt. "Als het economisch slechter gaat zijn aandeelhouders niet blij met vaste loonsverhogingen. De personeelkosten drukken de waarde van de aandelen."