Software is eigenlijk alleen maar een verzameling binaire cijfers die gemakkelijk te vermenigvuldigen en zelfs te wissen zijn. Deze reeksen moeten echter wel gedistribueerd worden naar de processor van de gebruiker. Application delivery is daarom net zo essentieel als het werk van de ontwikkelaars.
In het begin van wat we het computertijdperk noemen, stonden de applicaties vooral op mainframes die door een terminal met de gebruiker waren verbonden. Later waren daar de floppy's, cd's of andere optische dragers die in kleurrijke dozen naar de eindgebruiker werden gestuurd. De distributie was voornamelijk fysiek van aard, wat zijn eigen beheerproblemen creëerde. De fabrikant verscheepte de dozen naar de distributeur, die ze vervolgens naar de reseller stuurde.
Deze bracht ze weer persoonlijk of per post naar de systeembeheerder, die ze vervolgens op de pc's van de medewerkers installeerde. Al met al een ingewikkelde manier van werken in een steeds digitaler wordende wereld. Als we het vandaag de dag over application delivery hebben, blijkt het distributieproces eindelijk ook zelf digitaal geworden te zijn.
Logisch distributiemodel
"Het is een logische ontwikkeling", meent Erik Monninkhof, oprichter van distributeur Dupaco. "Vroeger hing er thuis één telefoon in de gang voor het hele gezin en tegenwoordig heeft iedereen zijn eigen mobieltje op zak. Bij software zie je precies hetzelfde. We willen een applicatie niet langer op één apparaat hebben staan, maar deze overal en altijd kunnen gebruiken op het apparaat dat we dan voorhanden hebben. Het betekent ook dat we de distributie niet langer via fysieke dragers willen overbrengen, maar volledig online beschikbaar willen hebben. Internet is in dat opzicht het enige distributiekanaal geworden en software as a service (SaaS) het meest voor de hand liggende distributiemodel, nu we overal en altijd de beschikking hebben over een netwerkverbinding."
Betrouwbaarheid
Volgens Monninkhof is het helemaal niet gek dat we weer terug lijken te gaan naar het mainframemodel met domme clients. "Het heeft allemaal te maken met de beschikbaarheid en de betrouwbaarheid van netwerken. Inmiddels zijn de meeste draadloze en bedrade netwerken even betrouwbaar geworden als het Novell-netwerk dat destijds door kantoren werd getrokken. Datzelfde geldt voor de serverparken. Daarbij moet je in aanmerking nemen dat een server in een serverpark van een asp beter wordt beheerd dan bij een organisatie waar geen fulltime dicteer aanwezig is. Ik geloof dan ook dat het asp-model een geweldige toekomst tegemoet gaat voor veel types applicaties. Waarom zou een mkb'er de moeite nemen om een applicatie in de lucht te houden als hij het ook als volledig beheerde dienst kan afnemen?"
Architecten
Monninkhof gelooft niet dat deze evolutie het einde van de reseller of de distributeur betekent, nu de fysieke distributie wegvalt. "Veel resellers bereiden zich al voor op asp-achtige modellen. Het gaat nu toch al om de omliggende services en dat zal alleen nog maar meer worden. Ik denk dat veel resellers uiteindelijk meer een soort informatiearchitecten worden die voor een klant een automatiseringsplan opstellen en dat vervolgens via asp's inkopen. In het mkb zie je die trend nu al opkomen en die zal in een later stadium uitbreiden naar boven in de markt. Vooral de hang naar virtualisatie is daarvoor een belangrijke drijfveer."
Haarlemmerolie
Fred Noordam, country manager van F5 Networks, dat zich wereldwijd leider op het gebied van application delivery noemt, denkt dat de behoefte van organisaties om te consolideren en te virtualiseren een belangrijke reden is om naar andere vormen van softwaredistributie te kijken. "Als je terugkijkt, begon het allemaal met loadbalancing. Eén applicatie op één server pakte niet altijd goed uit. Dus stelde men die applicatie via meerdere servers beschikbaar. Wat begon als een noodoplossing is inmiddels best practice geworden. Op hetzelfde moment kwam de opkomst van de laptop, het thuis- of onderweg werken en de smartphone. Het is een logische stap om diezelfde applicatie dan ook maar meteen beschikbaar te stellen voor alle andere devices in het netwerk. Ik ben daar zelf een goed voorbeeld van. Ik loop rond met een laptop waarop ik alles beschikbaar wil hebben, zit soms een uurtje thuis te werken op de privé-pc en tussentijds wil ik op de hoogte blijven via mijn BlackBerry of straks de iPhone. Ik kan me niet meer voorstellen hoe het is om je bedrijfsgegevens maar op één plek beschikbaar te hebben."
Noordam ziet net als Monninkhof dat de rol van de reseller in deze evolutie verandert. "Toen ik net bij F5 zat, sprak ik bij onze klanten meestal met de netwerkmanager en hadden we het over beschikbaarheid en bandbreedte. Tegenwoordig zit ik vooral met applicatiearchitecten om de tafel en gaat het om meer inhoudelijke zaken als security. Dat is een belangrijke verandering, maar wel eentje waar resellers juist op moeten inspringen. De applicatiearchitect en de netwerkmanager spreken beiden een heel andere taal en communiceren zelfs intern bijna niet met elkaar. Het zijn gescheiden werelden. Het grappige is dat wij als F5 steeds vaker functioneren als een soort Haarlemmerolie tussen die twee. Ik denk dat veel resellers en system integrators zich hierin herkennen."
Volgens Noordam staan alle lichten op groen om zoveel mogelijk te centraliseren. "Financieel gezien is centralisatie interessant en het wordt ook nog eens steeds lastiger om goede mensen te krijgen die het serverpark en de applicaties beheren. Tel daarbij op dat security steeds strakker wordt en dat de overheid steeds strengere regels voorschrijft. Dan is het voor veel organisaties helemaal niet meer te doen om dit in eigen hand te houden. Bij ip-telefonie was dezelfde ontwikkeling: eerst was het een noviteit en het duurde behoorlijk lang voordat het mainstream werd. Inmiddels wordt er bijna geen normale telefooncentrale verkocht en is alles ip. Zo zal het ook gaan met het asp-model. Ongeacht de naam die we eraan hangen, is de distributie van applicaties via een service de enige logische stap."
Complexiteit
Hoewel kostenverlaging een belangrijke drijfveer is bij virtualisatie in het algemeen, is het kostenaspect volgens Bas ter Heurne, sales manager bij PQR, naar de tweede plaats verdrongen. "Het gaat vooral om efficiency en de steeds groter wordende complexiteit van it-oplossingen. Daardoor wordt het beheer van al die applicaties en servers steeds lastiger en zoeken bedrijven naar oplossingen. Gartner gaf laatst al in een rapport aan dat zeventig procent van de applicaties gemakkelijk te centraliseren is. De rest zijn echte maatwerkapplicaties of oplossingen met een sterk grafisch karakter. Daar is nog niet echt een goede oplossing voor en die zullen dus voorlopig nog wel even decentraal blijven draaien."
Interessant zijn ook de ontwikkelingen in het distribueren van applicaties en toegang voor de medewerker. Langzamerhand zijn vooral de grote organisaties bezig met role based application delivery. Voor elke functie binnen de onderneming is een soms complexe verzameling van applicaties en autorisaties samengesteld. Wanneer een nieuwe medewerker binnenkomt en zijn functie krijgt toegewezen, wordt er een image van de volledige virtuele werkplek gedistribueerd.
Deze is vrijwel direct beschikbaar, maar kan ook onmiddellijk teruggetrokken worden als een medewerker verhuist. Ter Heurne: "In dat opzicht is Project Goud van de rijksoverheid een mooi voorbeeld. De ambtenaren op de verschillende appartementen werken nu nog vaak met hun eigen applicaties die onderling weer niet gekoppeld kunnen worden. Bij Project Goud gaan we kijken of we een soort universele desktop voor alle 22.000 ambtenaren kunnen ontwikkelen op basis van open standaarden. In 2012 moet er een universele ict-werkplek zijn voor al deze ministeries die centraal beheerd kan worden en waarbij de verschillende departementen elkaars documenten kunnen lezen. Wij zijn geselecteerd om een aanbieding te doen voor een proof of concept. Het is wat mij betreft een ultiem voorbeeld van de voordelen van de nieuwe vormen van application management."
Vanuit het perspectief van de klant zijn er maar weinig redenen te bedenken waarom een applicatie op een pc of eigen server zou draaien. It-beheerders worden zeldzaam en de eisen waaraan systemen moeten voldoen, steeds hoger. Ze realiseren zich allemaal dat het onderhouden van een it-infrastructuur niet tot hun core-business behoort. Nu serviceniveaus hoog liggen en verbindingen goedkoop en betrouwbaar zijn, wordt er gekeken naar alternatieven om de programma's naar de processor en het beeldscherm van de eindgebruiker te krijgen.
